Land Record सध्याच्या काळात जमीन खरेदी करायची असेल तर त्या जमिनीचा इतिहास जाणून घेणे आवश्यक आहे; अन्यथा लाखो रुपये मोजून खरेदी केलेल्या जमिनीबाबत अनेक न्यायालयीन खटल्यांना सामोरे जावे लागते. त्यामुळे खरेदी करण्यापूर्वी ही जमीन मूळ कोणाची होती आणि त्यात कालांतराने कोणते बदल झाले आहेत, याची माहिती घेणे आवश्यक आहे.
Land Record त्यासाठी फेरफार, सातबारा आणि खाते विवरणपत्र घ्यावे लागेल. यापूर्वीही जमिनीची कागदपत्रे आणि पूर्वइतिहास मिळण्यात अडचणी येत होत्या. ही माहिती, सातबारा, फेरफार, खाते उतारा संबंधित तहसील व भूमी अभिलेख कार्यालयात १८८० पासून उपलब्ध आहेत. आता ही माहिती शासनाने ऑनलाइन उघड केली आहे.
१८८० पासून चे जुने सातबारा फेरफार पाहण्यासाठी
संबंधित पोर्टलवर गेल्यावर आपल्याला आवश्यक जमिनीसंबंधीची माहिती मिळणे सोयीस्कर झाल्याने अनेकांची तहसील व भूमी अभिलेख Land Record.
योग्यरीत्या अद्ययावत ठेवलेल्या जमिनीच्या नोंदी केवळ धोरण तयार करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त नसून ग्रामीण समाजातील विविध सामाजिक गटांमधील सुसंवादी संबंध राखण्यासाठी जमिनीशी संबंधित खटले कमी करण्यासाठी खूप उपयुक्त आहेत.
एमएलआर कोड 1966 च्या उद्देशांसाठी, “जमीन अभिलेख” म्हणजे संहितेच्या तरतुदींनुसार ठेवलेल्या नोंदी. त्यात नकाशे आणि योजनांची प्रत किंवा अंतिम नगर नियोजन योजना, सुधारणा योजना किंवा होल्डिंग्स एकत्रीकरणाची योजना समाविष्ट आहे.
भूमी अभिलेख विभाग
राज्य स्तरावर, भूमी अभिलेख विभागाचे नियंत्रण भूमी अभिलेख संचालक आणि सेटलमेंट आयुक्त, महाराष्ट्र राज्य, पुणे यांच्याद्वारे केले जाते. जिल्हा आणि तालुका स्तरावर हे काम अनुक्रमे भूमी अभिलेख जिल्हा निरीक्षक आणि भूमी अभिलेख तालुका निरीक्षक यांच्यामार्फत केले जाते. भूमी अभिलेख विभागाची कार्ये पुढीलप्रमाणे आहेत:-